Manhattan, historie mniej znane

Krótka historia Manhattanu

By Alfred Fredericks – Popular Science Monthly Volume 75/Brittanica, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20501741

Henry Hudson był żeglarzem, płynąc po raz kolejny w kierunku północnego Atlantyku ogarnięty był obsesją odkrycia przejścia północnego na Pacyfik. Niestety i tym razem jego wysiłek okazał się daremny. Siarczysty mróz i pogoda zmusiły go do zawrócenia swojego statku ku południowym wodom. Dopłynąwszy mniej więcej do okolic dzisiejszego miasta Waszyngton, postanowił zawrócić.

Wyprawa dla Holenderskiej Kompanii Wschodnio-Indyjskiej od początku nie układała się po jego myśli. Złamany maszt i postój u wybrzeży Nowej Szkocji nie podniósł bynajmniej morale dwudziestoosobowej załogi statku ‘Półksiężyc’. Śmierć jego przyjaciela i wspólnika John’a Colmana zasypanego gradem indiańskich strzał w okolicy dzisiejszej Coney Island mocno go dotknęła. Był 13 sierpnia 1609 r, kiedy jego statek zakotwiczył na wodach Sandy Hook (obecnie New Jersey), by uzupełnić zapasy. Hudson potrzebował również czasu by przemyśleć strategię dalszej części wyprawy.

Trwało to mniej więcej tydzień, po czym kapitan wpłynął na wody pobliskiej rzeki i popłynął ku północy. Rzeka ta miała zostać w przyszłości nazywać się rzeką Hudson. Płynąc na północ zatrzymał się w miejscu, które kiedyś stanie się stolicą stanu Nowy Jork – Albany. I tutaj również zatrzymały się jego marzenia dotyczące dalszej podróży w poszukiwaniu przejścia na zachód.

Widok Nowego Amsterdamu w roku zajęcia go przez Anglię. Źródło Wikipedia

To był koniec jego wyprawy, zawrócił statek i udał się w drogę powrotną do Europy. Niecałe trzy miesiące później kapitan Hudson dotarł do Londynu. I tutaj czekała go mała niespodzianka. Brytyjczycy wiedzieli, że jego odkrycia związane ze wschodnim wybrzeżem Ameryki mogą stać się podstawą do roszczeń Holandii do tego terenu. Hudson został aresztowany a władze zażądały dostępu do jego dziennika pokładowego. Kapitan jednak odmówił i dziennik trafił do rąk ambasadora Holandii w Londynie. I stało się to czego Brytyjczycy obawiali się najbardziej. Holandia przejęła odkryte u ujścia rzeki tereny  i założyła swój przyczółek handlowy będący początkiem miasta Albany.

Kompania nawiązała kontakty handlowe z lokalnymi grupami Indian i już wkrótce handel ruszył pełną parą. Złotem tych terenów okazały się nieprzemakalne futra bobrów, co przy angielskiej pogodzie mogło być ich nie lada atutem. W roku 1625 na wyspie Manhattan powstaje Nowy Amsterdam, stolica nowej holenderskiej kolonii. Pod holenderską władzą, a dokładniej pod władzą Kompanii Wschodnio-Indyjskiej, Nowy Amsterdam rozkwitał. Do roku 1654 liczba ludności osiągnęła 2.5 tys z 9 tys mieszkających, którzy mieszkali w nowej kolonii holenderskiej.

Nie mogło to ujść bez uwagi Brytyjczykom. 27 sierpnia 1664 roku do portu wpłynęły cztery brytyjskie fregaty z żądaniem poddania miasta Koronie Brytyjskiej. Akt kapitulacji podpisano 6 września. Doprowadziło do oczywiście do wojny, jednej z wielu jaką Anglia toczyła w tym wieku z Holandią. W czerwcu 1665 roku Nowy Amsterdam został przemianowany na Nowy York na cześć księcia Yorku, a późniejszego władcy Jakuba II. Jak wyglądał ówczesny Manhattan? Dzięki temu, że Holendrzy byli znakomitymi kartografami możemy z bardzo dużą dokładnością odtworzyć strukturę ówczesnego miasta.

Widok Nowego Amsterdamu rok 1660. Nazwa oficjalna mapy ‘Afbeeldinge van de Stadt Amsterdam in Nieuw Neederlandt’ , źródło Wikipedia

A co stało się z kapitanem Hudsonem? Kapitan nigdy nie pogodził się z przegraną, rok później wrócił na wody północnego Atlantyku tym razem pod banderą Brytyjską. Jego wyprawa zaczęła w końcu posuwać się na zachód, niestety przyszedł listopad roku 1610.

Ostatnia podróż Henry’ego Hudsona
Obraz z końca XIX w 214 x 183,5 cm
źródło – Wikipedia

Statek Discovery, którego był kapitanem został złapany w lodową pułapkę na wodach Zatoki … Hudsona.  Załoga zmuszona była do jego opuszczenia i udania się na ląd. A zima była sroga. Wielu z nich nie doczekało wiosny, a ci, którzy przeżyli woleli nie pamiętać dlaczego im się to udało. Jednakże nawet to nie zniechęciło Hudsona do dalszych poszukiwań przejścia północnego. Niestety załoga nie podzielała jego entuzjazmu i koniec końców, kapitan został pozostawiony w szalupie a jego statek odpłynął do Anglii wraz ze zbuntowaną załogą. Kolejne misje poszukiwawcze nie odnalazły śladu po kapitanie Hudsonie.

Tymczasem na scenie pojawia się niejaki Peter Minuit. Jako pracownik Kompanii Wschodnio-Indyjskiej przybywa do kolonii, wówczas jeszcze holenderskiej, około roku 1626. Pan Peter był człowiekiem zaradnym i bardzo szybko nawiązał kontakty handlowe z Indianami. I jako czystej krwi handlowiec dokonał również czegoś znacznie bardziej doniosłego niż handel skórami bobrów. Otóż… kupił Manhattan. Według pisarza Nathaniela Benchley’a zakup wyspy został sfinalizowany z wodzem plemienia Delawarów, który tym bardziej się ucieszył, że tereny, które sprzedawał były w większości pod kontrolą innego plemienia a mianowicie Wappinger’ów, jednej z grup należących do Mohikan.

By Alfred Fredericks – Popular Science Monthly Volume 75/Brittanica, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20501741

I tak Manhattan został sprzedany 4 maja 1626r za  60 guldenów holenderskich. W roku 1846 nowojorski historyk  John Romeyn Brodhead wyliczył, że było to ok 23 dolarów amerykańskich i tak już pozostało to zapamiętane. Jaka byłaby to dzisiaj kwota? Wbrew pozorom trudno odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie. Szacuje się, że chodzi tutaj o 1000 dzisiejszych dolarów amerykańskich. Aczkolwiek, historycy James i Michelle Nevius zbadali ten problem ponownie w 2014, sugerując się ówczesną ceną piwa i brandy ustalili, że mogła to być kwota odpowiadająca obecnie przedziałowi 2,600-15,600 dolarów amerykańskich. Jak widzimy przedział jest spory.

A jak Manhattan wygląda obecnie?

 

 

 

 

Czekamy na Twój komentarz !

%d bloggers like this: