Galeria Uffizi
Galeria Ufizzi to należy do jednych z najstarszych w Europie, Jego historia rozpoczęła się w 1581 roku kiedy to Francesco I de’ Medici, założył na ostatnim piętrze Wschodniego Skrzydła pałacu Ufizzi, galerię w której pragnął prezentować obrazy posągi oraz inne cenne przedmioty ówczesnego świata. Dziesięć lat później pisarz Francesco Bocchi tak pisał o galerii
Sam budynek nie był jednak projektowany jako muzeum, projekt pochodzący z 1560 roku, zakładał, że będzie on pełnił funkcję budynku urzędów administracyjnych bądź sądowniczych, stąd też wywodzi się nazwa budynku, bowiem po włosku słowo uffizi oznaczało właśnie urząd.
Historia budynku
Budynek powstał na zamówienie Kosmy I Medyceusza, księcia Toskanii. Aby sprostać stawianym wymaganiom, książę zatrudnił do prac projektowych oraz tych związanych z prowadzeniem prac budowlanych swojego ulubionego artystę, pochodzącego z Arezzo, Giorgio Vasari’ego.
Przez lata pracował on na dworze królewskim zajmując się przebudową i modernizacją Palazzo Vecchio. O ile Palazzo Vecchio pełnić miało funkcję pałacu książęcego o tyle Uffizi miało być budynkiem użyteczności publicznej. Budowa została rozpoczęta, w 1561 roku, zgodnie z rzymską antyczną tradycją od wkopania pamiątkowego medalu z mottem PUBLICAE MODITATI, który miał być talizmanem przynoszącym szczęście. Co więcej data rozpoczęcia prac wyznaczona została przez królewskich astrologów. Możemy zabiegi te przyjmować z przymrużeniem oka, lecz wiedzieć musimy, że choć prace prowadzone były wzdłuż brzegu rzeki i nie należały do łatwych, zakończone zostały pełnym sukcesem i co najważniejsze obyły się bez ofiar i poważniejszych wypadków.
W roku 1574 zmarł Kosma I Medyceusz oraz Vasari, a prace kontynuowane były pod nadzorem Buontalentiego. Przed śmiercią Vasari ukończył jednak jedną z ciekawszych części budowy, którą był tzw. korytarz Vasariego. Korytarz ten łączył budynek Galerii bezpośrednio z Plazzo Pitti. Budowa ‘korytarza’ prowadzona była od marca do września 1565 roku a związana była ze ślubem Franciszka I Medyceusza i wielkiej księżnej Toskanii Joanny Austriackiej (Habsburg).
Korytarz Vasariego rozpoczyna się w Zachodnim skrzydle Galerii Uffizi przegnie nad rzeką Arno, nadbudowany ponad sklepami mostu Ponte Vecchio, prowadząc do kościoła Santa Felicita i ogrodów Boboli. Korytarz mierzy ponad kilometr długości a jego używanie zarezerwowane było wyłącznie dla rodziny Medyceuszy i najznamienitszych dygnitarzy dworu.
W roku 1743 została uznana za budynek dostępności publicznej przez Annę Marię Luizę Medycjską. Co więcej zapisała ona całą swoją kolekcję sztuki Galerii Uffizi oraz galerii Pałacu Pitti z zastrzeżeniem, że kolekcja ta ma nigdy nie opuści Florencji.
Co możemy zobaczyć w Galerii
Skarby ukryte w Galerii nie oddawały by piękna tego miejsca. Tutaj zadbano o każdy detal, włącznie z przepięknymi freskami zdobiącymi sufity pomieszczeń. Jedną z najciekawszych a zarazem najpiękniejszych sal – Trybuna Galerii Uffizi – jest ta, wykonana dla księcia Francesca przez Bernardo Buontalenti’ego – projektanta, architekta, projektanta teatralnego, inżyniera wojskowego lecz przede wszystkim artystę. Sala ta, o niezwykłym oktagonalnym kształcie, mieściła instrumenty naukowe, zbroje, mapy geograficzne, najważniejsze antyki oraz renesansowe (w tym bolońskie) obrazy z kolekcji Medici w tym siedem pędzla Rafaela. Obrazy te wystawione są tam zresztą do dzisiaj. Aby spotęgować wrażenie, sufit pomieszczenia ozdobiony został niezliczoną ilością masy perłowej, mieniącej się w przenikającym do pomieszczenia świetle.
Trybuna Galerii Uffizich dostępna była dla tych, którzy mieli ochotę obejrzeć zgromadzone w niej dzieła. Najstarsza prośba o jej odwiedzenie pochodzi z 1597 roku. Odwiedzający bowiem, musieli zostać wcześniej zatwierdzeni przez dwór.
Zbiory
Zbiory Galerii obejmują również przedmioty pochodzące z czasów antycznych. Pokaźna kolekcja rzeźb pochodzi zarówno ze starożytnej Grecji jak i Rzymu. Wśród eksponatów odnajdziemy również wspaniałe szkice i rysunki w tym te kreślone przez Andrea Mantegnę, Giano Lorenzo Berniniego, Antoona Van Dycka, Rembrandta czy też Tycjana.
Portrety
Znaczną część kolekcji stanowią portrety. Portrety pojawiały się w sztuce włoskiej już od XIII wieku – można tutaj wspomnieć obraz Giottino, przedstawiający dwie kobiety w szatach z epoki pojawiających się na obrazie Pieta. Natomiast prekursorem autoportretów był Leon Battista Alberti a w jego ślady poszli również inny zachodni malarze, w tym np. przedstawiciel szkoły flamandzkiej Van Eyck. W jego ślady poszedł również Filippo Lippi, którego autoportret możemy zobaczyć na obrazie Koronacja Maryi Dziewicy, gdzie malarz przedstawił siebie jako obserwującego mnicha.
Jedną z najciekawszych serii portretów jest seria 484 portretów zwana serią Giovio od nazwiska humanisty Paolo Giovio, do którego należała ta właśnie kolekcja.
Malarstwo średniowieczne
Nieodłącznie związane z tematyką religijną. Odnajdziemy tutaj pracę wielu artystów w tym Giotto di Bondone, Ambrogio Lorenzetti, Nicolo di Bonaccorso i wielu innych.
Renesans
W renesansowej – najliczniejszej część zbiorów, znajdziemu prace takich mistrzów jak Filippo,Sandro Botticelli, Filippino Lippi. Leonardo da Vinci, Andrea Mantegna, czy Pierro della Francesca. Główna część wystawy to około stu obrazów wystawionych na drugim piętrze Galerii.
Prac Leonarda da Vinci znajdują się w sli numer 15. Sala ta jest bardzo znana dzięki arcydziełom młodego Leonarda, namalowanym przez niego przed przeprowadzką do Mediolanu w 1482 r na słubę u księcia Ludovico il Moro. W sali tej możemy zobaczyć bardzo ciekawy obraz – Chrzest Chrystusa. Głównym autorem tego dzieła był Verrocchio ale w jego wykonaniu pomagali jego ówcześni uczniowie, m.in. Leonardo da Vinci i Sandro Botticelli. Botticelli jest autorem twarzy anioła znajdującego się na drugim planie, widzianej frontalnie. Wykończenie dzieła dokonał Leonardo, który dodał drugiego anioła odwróconego plecami, namalował ręce pierwszego anioła, ujednolicił plany kompozycji, za pomocą laserunku poprawił postać Chrystusa oraz dodał zamglony pejzaż w tle.
Wspaniały styl Leonarda jeszcze bardziej widoczny jest na obrazie ‘Zwiastowanie’ (ok. 1472). W tym arcydziele widoczne są jego naukowe zainteresowania zjawiskami naturalnymi, co wyraźnie widoczne jest w detalach skrzydeł anioła,. Zostały one namalowane tak jak gdyby były to skrzydła prawdziwego ptaka. Warto również zwrócić uwagę na wierne odzworowanie kształtów kwiatów. W samym krajobrazie zadziwia nas geniusz Leonarda. Miasto nad jeziorem i góry otoczone są delikatnym światłem, które w niesamowity sposób oddają detale postrzegane z tak znacznej odległości.
W sali tej, oprócz dzieł Leonarda, znajdziemy również ważne dzieła innych słynnych mistrzów działających pod koniec XV i na początku XVI wieku takich jak: Perugino (wspaniały obraz Pieta, ok.1493-1494), Luca Signorelli , Lorenzo di Credi czy też Piero di Cosimo.
Jedną z najciekawszych sal Galerii – niestety obecnie w renowacji – jest sala 10/14, w której możemy odnaleźć obrazy Botticelli’ego.
Pośród wielu obrazów mistrza, dwa weszły do zbiorowej wizualnej wyobraźni stanowiąc kwitnesencję renesansu. Są nimi Narodziny Wenus (ok. 1484) oraz Wiosna (ok. 1482). Te arcydzieła przenikają tajemnicze skojarzenia, które nie zostały jeszcze całkowicie rozszyfrowane.
Botticelli dołączył do Akademii Platońskiej, w której Wawrzyniec (Lorenzo) Medyceusz, zwany Wspaniałym, zgromadził intelektualną elitę Florencji z końca XV wieku. Grecki filozof Platon, w czasach renesansu, powrócił tutaj na pierwszy plan. Dzięki licznym przekładom starożytnych książek Neoplatonizm próbował połączyć filozofię Platona z chrześcijaństwem. Zgodnie z tym nowym sposobem pojmowania rzeczywistości człowiek miał mieć swobodę wyboru Boga i materii, a rozwój duchowy mógł zostać osiągnięty jedynie poprzez miłość, harmonię i idealne piękno.
Kolejną kolekcją pośród renesansowych płócien są obrazy należące do północnoeuropejskiego nurtu malarstwa. Wśród artystów znajdziemy tutaj Hugo van Goesa czy też Alberta Dürera.
Złoty wiek malarstwa
Wiek XVI zwany był wiekiem złotym. W tym czasie tworzyli tacy mistrzowie jak Michał Anioł, Rafael, Tycjan, Parmigianino, Federico Barocci, El Greco, czy też Giorgio Vasari.
Wiek XVII i XVIII
Zbiory obejmujące ten okres są również bardzo ważne. Obejmują one portrety, sceny religijne oraz sceny z życia. Wśród twórców odnajdziemy Caravaggia, Diego Velazqueza, Annibale Carracci, Berniniego, Pieter’a Paula Rubensa, Rembrandta, czy też Canaletta.
Arcydzieła autorstwa Michała Anioła Merisi, szerzej znane jako Caravaggio, którego życie zakończyło się tragicznie w wieku 39 lat w 1610 roku, znajdują się w sali 90 zwanej salą Caravaggio.
Pośród prac Caravaggio odnajdziemy słynne trzy dzieła. Pierwszy z nich to tarcza z głową Meduzy. Dzieło to jest imponująca, mówi się, że twarz meduzy jest w rzeczywistości autoportretem artysty.
Bardzo znany jest rónież obraz, przedstawiający Bachusa, który trzyma kielich wina. Możemy dostrzec nim niezwykle szczegółami, które ożywiają otoczenie.
Kolejny to Ofiara Izaaka, gdzie możemy odnaleźć elementy, których połączenie pojawiło się w sztuce właśnie dzięki obrazom Caravaggia. To właśnie on jako pierwszy przedstawiał w obrazach o tematyce religijnej, realizm i patos wyrażony jasno, spontanicznie i szczerze w twarzach bohaterów oraz poprzez surowe użycie gry światła i cieni.
Co jeszcze
Jeżeli chcieli byście zwiedzić Galerię Uffizi wirtualnie można to uczynić na stronie http://www.uffizi.org/halls/