Tracja i Trakowie
Kraina zwana Tracją leżała pomiędzy dolnym Dunajem, Morzem Czarnym, Morzem Egejskim i rzeką Strymon, a o Trakach pisali starożytni. Według Herodota lud ten był drugi pod względem liczebności po ludach Indii, podobnie uważał Pauzaniasz. Strabon natomiast liczebność Traków ocenił na dwa miliony, dzieląc ich na 22 plemiona. I choć odegrali wielką rolę w historii naszego regiony tak naprawdę niewiele o nich wiemy choć zamieszkiwali te tereny przez tysiąclecia.
Z kultury Traków czerpali starożytni Grecy, w panteonie Greckim znalazł się nawet Tracki bóg, Sabazjos, zwany przez Greków Dionizosem. Nie przez przypadek zresztą. Dionizos w mitologii greckiej bóg płodności, dzikiej natury, winnej latorośli i wina, reprezentujący jego upajający i dobroczynny wpływ nie mógł nie wywodzić się z Tracji! Krainy gdzie prawdopodobnie najwcześniej na świecie uprawiać zaczęto winorośl.
Badania choć prowadzone od XIX wieku zintensyfikowane zostały całkiem niedawno przynosząc spektakularne odkrycia. W 2004 roku na terenie dzisiejszej Bułgarii odkryty został grobowiec Goliama Kosmatka. W grobowcu odnaleziono wiele cennych przedmiotów w tym ze złota. Oprócz niego odkryto wiele innych grobowców, a prace archeologiczne są wciąż prowadzone.
Niepozorne wzniesienia, które możemy zobaczyć przejeżdżając przez te tereny skrywają w sobie pradawne grobowce. Niektóre przykryte warstwą ziemi i porośnięte bujną roślinnością są praktycznie niewidoczne z poziomu terenu inne wyglądają jak niewielkie wzgórza.
Ich największe skupisko znajdziemy okolicy zwanej Doliną Trackich Królów. Jest to obszar ciągnący się wzdłuż drogi E85 (5) od miejscowość Kazanlyk do, mniej więcej miejscowości Szipka. Miasto Kazanłyk zostało założone w czasach panowania na tym terenie Imperium Otomańskiego będąc ważnym centrum handlu, rzemiosła ale przede wszystkim słynęło z uprawy róż oraz wyrobu olejku różanego. Co ciekawe w mieście wytwarzano również kotły skąd miasto wywodzi swoją nazwę (kazan – kocioł, bojler).
Znajdziemy tutaj wspaniałe budowle które uznane zostały za trackie grobowce. Na terenie całej nekropolii odkryto ponad 500 obiektów z czego jedynie kilka możliwych jest do zwiedzenia.
- Murowany Grobowiec Kazanlyk
- Grobowiec Ostrusza
- Grobowiec Szuszmanec
- Grobowiec Grifoni
- Goliama Arsenałka
- Goliama Kosmatka
Pozostałości Trackie odnajdziemy również w bliżej granic z Turcją, tutaj najbardziej okazałym będzie grobowiec znajdujący się w miejscowości Mezek.
Goliama Kosmatka
Grobowiec ten zgodnie z oficjalnym nurtem archeologii został wzniesiony w pierwszej połowie V wieku p.n.e składał się z korytarza oraz, okrągłego pomieszczenia (tholos) z małą komnatę w której możemy znaleźć kamienne łoże. Ściany tych trzech pomieszczeń zostały wykonane z bloków granitowych połączonych ze sobą z nieprawdopodobną precyzją przywodząc na myśl budowle megalityczne.
Sztuka Tracka
Jeżeli chcieli byście zapoznać się ze sztuką tracką oraz poznać historię tych ziem musicie koniecznie odwiedzić Muzeum Narodowe w Sofii lub Muzeum Archeologiczne w Warnie. Znajdziecie tam nie tylko wspaniałe przedmioty wykonane przez Traków ale również te wykonane przez ludy, zamieszkujące te tereny od ponad 10 tysięcy lat. Taka podróż w czasie uzmysłowi nam jak mało na prawdę wiemy o historii naszego kontynentu.
Jakie jeszcze grobowce możemy odwiedzić w Dolinie Królów Trackich? Jest ich wiele ale pośród nich musicie koniecznie zobaczyć Grobowiec Ostrusza.
Grobowiec Ostrusza
Kolejnym bardzo ciekawym grobowcem jest Grobowiec Ostrusza. Grobowiec ten został odkryty w 1993 roku. Jego kamienna konstrukcja znajdująca się pod ziemią liczy sobie ponad 18 metrów i tworzy jeden z największych reprezentatywnych kompleksów grobowców. Wewnątrz znajduje się 6 pomieszczeń o łącznej powierzchni 100 metrów kwadratowych. W jednej z komór została udostępniona zwiedzającym. Znajduje się w niej potężny – ważący 60 ton – granitowy monolit, którego wnętrze zostało wydrążone i posłużyło za komorę grobową.
Monolit przykryto kamienną płytą, podzieloną od wewnątrz na dziesiątki kwadratowych i okrągłych nisz wypełnionych mistrzowsko malowanymi portretami, ludźmi, scenami z walkami między zwierzętami, roślinami i geometrycznymi dekoracjami. Większość fresków jest poważnie uszkodzona z wyjątkiem portretu młodej, kobiety o rudych włosach. Całość została przysypana ziemią a kopiec grobowy pochodzi najprawdopodobniej z IV w p.n.e.
Patrząc na wspaniałą pracę kamieniarską zadajemy sobie pytanie w jaki sposób ówcześni twórcy byli w stanie tak precyzyjnie wyciąć granitowy środek monolitu. Wewnętrzne narożniki pomieszczenia tworzą idealne kąty proste a na gładkich ścianach nie odnajdziemy śladu prymitywnych narzędzi. Całość wygląda na perfekcyjnie.
Grobowiec Mezek
Choć nie znajduje się w dolinie Królów Trackich, bo leży tuż przy granicy z Turcją, grobowiec ten jest z pewnością wart odwiedzenia. Grobowiec ten znajduje się w miejscowości Mezek a jego wiek, datuje się na ok IV w p.n.e. Jest to duży, wydłużony grób, który obejmuje zadaszone przejście o długości 20,65 m, dwa prostokątne komnaty poprzedzające komnatę grobową oraz okrągłą komorę grobową z kamiennym sarkofagiem.
W grobowcu pochowane zostały co najmniej cztery osoby. Wewnątrz odnaleziono złote, srebrne, brązowe, żelazne i szklane przedmioty oraz ceramikę. Wszystkie te przedmioty wystawione są w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Sofii.
Jeżeli szukasz informacji o Bułgarii, zobacz również naszą relację z objazdu po tym kraju!