O mnie
Kontakt
Mesa Verde
Aby opowiedzieć Wam o tym czym jest tak na prawdę Mesa Verde i dlaczego to miejsce jest tak wyjątkowe musicie dowiedzieć się najpierw nieco więcej o tym kim byli starożytni Anasazi. Słowo Anasazi pochodzi z języka Navajo i oznacza “Starożytni”, bądź też “Starożytni wrogowie” (w zależności od tłumaczenia).
Basketmaker III basket (450-750 AD), Mesa Verde Museum – Wikipedia
Zostali tak nazwani, ponieważ zgodnie z ustną tradycją kiedy na te tereny przybyli z północy Navajo, były one już od wieków zamieszkiwane były przez ludy Anasazi. Zgodnie z naszą wiedzą przyjmuje się, że plemiona Ancestral Puebloans, bo tak właśnie w literaturze anglojęzycznej określany jest lud Anasazi, pojawiły się na tych terenach około 550 n.e i zamieszkiwały je do ok 1300 n.e. Po czym … zniknęły.
Historia
Plemiona pierwszych przybyłych w te rejony osadników nazwane zostały “Basketmakers” czyli wytwórcy koszyków, w nawiązaniu do ich niezwykłego kunsztu związanego z tym właśnie rzemiosłem. Wyroby te możemy podziwiać w znajdującym się na terenie Chapin Mesa Archeological Museum. Naukowcy sądzą, że przybyłe w te rejony plemiona zrezygnowały z koczowniczego trybu życia i z myśliwych by stać się rolnikami i hodowcami.
Przez setki lat zamieszkiwania tych terenów Anasazi zmieniali jednakże swoje dawne przyzwyczajenia. Wyplatane kosze zastąpione zostały ceramiką, a ich architektura z pierwotnych domostw zwanych pit-house’ami została zastąpiona budowlami znacznie bardziej wyrafinowanymi. Angielska nazwa Pithouse – czyli w wolnym tłumaczeniu dom budowany we wgłebieniu w ziemi – switnie oddaje jego wygląd. Domostwa tego typu znane były na całym świecie. Ich dolną częśc stanowił wykopany w ziemi dół, w okoł którego wzniesono konstruckję z elementów drewnianych (lub kości zwierząt). Całość pokryta była stropem wykonanym z lokalnie dostępnych materiałów.
Około roku 1000 mieszkańcy Mesa Verde zaczęli wznosić bardziej wyrafinowane konstrukcje oparte o drewniane słupy, cegły (adobe) oraz kamienne. Ściany budowane z grubego, podwójnego kamienia często wznosiły się na dwie lub trzy kondygnacje tworząc budynki składające się z 50 lub więcej pokoi.
Około roku 1200-1300 cywilizacja osiągnęła szczyt swojego rozwoju. Zgodnie z doktryną głoszoną przez archeologów, Anasazi zaczęli wznosić – obecnie największą atrakcje parku – czyli domostwa budowane w zagłębieniach skalnych klifów. Cywilizacja rozwijała się błyskawicznie a teren obecnego parku zamieszkiwany był przez kilkanaście tysięcy osób.
A potem ślad po Anasazi zaginął. Naukowcy przypuszczają, że opuścili oni swoje siedziby i udali się na południe w kierunku Arizony i Nowego Meksyku. Co było przyczyną tego eksodusu? Teorii jest wiele, od wielkiej suszy, do najazdu plemion z północy, lecz prawda jest taka, że bez źródeł pisanych, możemy, tylko snuć na ten temat przypuszczenia.
Jak odkryto Mesa Verde
Opowieści o ruinach indiańskiego miasta pojawiały się od czasów pojawienia się w tym rejonie pierwszych Europejczyków. Jednakże dopiero wiek XIX dostarczył dowodów na ich istnienie. Plotka głosi, że odkrycie zostało dokonane przez dwóch cowboyów w drugiej połowie XIX-tego wieku. W roku 1870 na miejsce to został przyprowadzony William Henry Jacksona, malarz, weteran wojny secesyjnej, fotograf oraz geolog i właśnie on jako pierwszy wykonał fotografie tego miejsca.
Jak dojechać do Mesa Verde
Jako bazę wypadową do zwiedzenia parku najlepiej wybrać pobliskie miasteczko Cortez, z którego drogą US 160 po około 13 kilometrach dotrzemy do granic parku. Po następnych 24 kilometrach dotrzemy do Far View Visitor Center i po kolejnych 9 km do Chapin Mesa Archeological Museum.
Jak zwiedzać Mesa Verde
Na zwiedzanie tego parku warto poświęcić cały dzień. Tym bardziej jeżeli zależy nam na wycieczkach z przewodnikiem. Zwiedzanie parku obejmuje ogólnie rzecz biorąc trzy obszary Chapin Mesa ( ok 19,5 km, 1,5 – 2h jazdy), Chapin Mesa Museum wraz ze Spruce House (co najmniej 2,5h) oraz Wetherill Mesa. Zwiedzanie tych miejsc bez rezerwacji wycieczki z ranger’em będzie bardzo niepełne. Jeżeli chcecie od razu przeczytać ją zorganizować przejdźcie TUTAJ.
Chapin Mesa
Chapin Mesa możemy zwiedzić korzystając z ok 9 kilometrową jednokierunkowej drogi (pętla) rozpoczynającej się w okolicy Cliff Palace Loop (kierunek parking Cliff Palace). Z parkingu warto wybrać się na krótki szlak prowadzący do punku widokowego, z którego rozpościera się wspaniały widok na Cliff Palace. Te obszerne zabudowania posiadały niegdyś około 150 pomieszczeń. Z tego również miejsca rozpoczyna się zorganizowana wycieczka z ranger’em ( jeżeli wcześniej ją zamówiliście – więcej TUTAJ.), z którym udacie się do położonych około 1,2 km dalej zabudowań. Zabudowania te powstały klifach zbudowanych z warstw piaskowca, których nierówna erozja doprowadziła do powstania skalnych ‘nawisów’ pod, którymi Anasazi budowali swoje domy.
Kolejnym punktem programu jest Balcony House – największa atrakcja parku (zimą niedostępny do zwiedzania). Aby zwiedzić ten 40 – pokojowy dom, również musimy udać się na zorganizowaną wycieczkę. Wejście na górę zapewni nam blisko 10 metrowa drabina. Po dotarciu na szczyt naszym oczom ukaże się wspaniały widok na Soda Canyon.
Aby wydostać się z zabudować Balcony House, musicie przejść na czworakach przez wąski tunel. Zimą kiedy zabudowania nie są dostępne do zwiedzania, możemy podziwiać na przykład z punktu widokowego znajdującego się na końcu Soda Canyon Overlook Trail.
Jadąc dalej dotrzemy do skrzyżowania z Mesa Top Loop Road, na którym musimy skręcić w lewo. Warto wybrać się na Square Tower House Overlook (szlak długości ok 1 km). Szlak ten prowadzi do miejsca widokowego, z którego możecie zobaczyć najwyższy (czterokondygnacyjny) budynek w parku – nie jest dostępny do zwiedzania.
Jadąc dalej docieramy do starożytnej wioski (pit houses and early Pueblo villages), gdzie możemy podziwiać najwcześniejsze zabudowania, jakie powstały na terenie obecnego parku. Nieco dalej znajdziecie odkryte wykopaliska, ukazujące pozostałości po trzech wioskach, zamieszkałych w latach 900 n.e. – 1075 n.e. Właśnie w tym miejscu możemy podziwiać jak zmieniały się style architektoniczne budowli wznoszonych przez starożytnych Indian, które zmieniały się od prostych domków (pit-house) po budowle wykonane z cegieł adobe. Gdzieś między tym wszystkim pojawiły się budowle zwane Kivas – czyli Kiva (najedź kursorem by dowiedzieć się więcej). W większości budowle te były wznoszone w celach religijnych, ale nie tylko.
Jadąc dalej docieramy do Sun Point Overlook. Tutaj również (Fewkes Canyon/Sun Point Pueblo) możecie podziwiać niecodzienny widok dziesiątków klifów, pomiędzy, którymi widoczny w oddali będzie Cliff Palace (północny zachód), nieco bliżej od strony wschodniej zobaczycie Sunset House, oraz po drugiej stronie kanionu Mummy House, w którym odnaleziona została mumia dziecka.
Dalej droga prowadzi do Oak Tree House oraz Fire Temple (świątynia ognia). Zbudowana przez wprawnych murarzy zadziwia do dzisiaj. Tak naprawdę archeolodzy nie mają pojęcia do jakich celów używane były te zabudowania. Ich nietypowy kształt odpowiadający literze ‘D’ z komnatą bez drzwi, stanowi wciąż zagadkę!
Źródło – NPS
Pozostałe języki dostępne są tutaj – tutaj
Chapin Mesa Museum i Spruce Tree House
W miejscu tym znajduje się główna siedziba parku Mesa Verde. Możemy tutaj nabyć broszury, mapy oraz kupić wycieki z rangerem. W muzeum odnajdziecie wspaniałe wyroby rękodzieła Indian Anasazi odnalezione w parku oraz inne cenne zabytki. Tutaj dowiemy się również wielu ciekawych informacji dotyczących życia pierwotnych mieszkańców tego regionu.
Niecały kilometr dalej znajduje się Spruce Tree House, w którym podziwiać możemy kunszt budowniczy Anasazi. Na miejscu będzie również ranger, który odpowie na wasze pytania. Nazwa tego miejsca (Świerkowy Dom) wzięła się od jego konstrukcji. Konstrukcja domu (Jodła Douglasa – pierwotnie uznana za świerk) pozwalała na zamieszkiwanie go przez 60 – 100 osób. Znajdowały się tutaj również podziemne ceremonialne pomieszczenia, które obecnie zostały zrekonstruowane. Aby dostać się do nich musimy zejść po drabinie.
Około 4,5 km dalej znajduje się Petroglyph Point Trail gdzie możemy odnaleźć jeden z największych w parku pertoglifów.
Źródło – NPS
Tutaj możecie pobrać broszury [en] dla następujących lokalizacji:
Pozostałe języki [DE, FR] dostępne – tutaj
Wetherill Mesa
Trasa do Wetherill Mesa dostępna jest tylko latem. Droga Wetherill Mesa (Road) rozpoczyna się przy Far View Visitor Center, następnie wiedzie do kilkunastu stanowisk archeologicznych, które zostały udostępnione do zwiedzania w latach ’70 tych ubiegłego wieku. Warto tutaj wspomnieć, że prace archeologiczne prowadzone były tutaj pod patronatem National Geographic.
Pierwszy przystanek zrobimy przy szlaku (ok 1,6km) prowadzącym do Step House, który swoją nazwę zawdzięcza prowadzącym do niego stromym schodom. Kolejny, znajdujący się nieco dalej (patrz mapa – zakładka obok) szlak to Long House Trail. Ten szlak w przeciwieństwie do pierwszego prowadzony jest przez rangera (więcej TUTAJ.). Ten nieco ponad kilometrowy szlak, prowadzi do drugich, w parku, pod względem wielkości, zabudowań. Długi Dom, czyli Long House, posiada 150 pokoi oraz 21 Kiv. Prace przy jego renowacji prowadzone były pod koniec XIX wieku przez Gustafa Nordenskiöld’a – szwedzkiego naukowca, który jako pierwszy opublikował prace naukowe na temat Mesa Verde.
Tutaj pojawia się dosyć ciekawa historia. Otóż, kiedy Gustaf Nordenskiöld przybył do Durango, spotkał się z hodowcą bydła Richardem Wetherillem – odkrywcą ruin Mesa Verde (1888r), a następnie razem z nim prowadził badania na tym terenie. Nordenskiöld zatrudnił Wetherill’a do nadzorowania wykopalisk w Mesa Verde i nauczył go wielu technik związanych z prowadzeniem prac archeologicznych w tym ze sporządzaniem dokumentacji. Nie było by w tym nic dziwnego, gdyby nie mały szkopuł. Artefakty znalezione przez Gustafa Nordenskiöld’a zostały wysyłane do Europy, by w końcu trafić do Fińskiego Muzeum Narodowego w Helsinkach. Jak nie trudno zgadnąć został on za ten proceder aresztowany. Uratowały go koneksje oraz nieistniejące w tym czasie prawo dotyczące ochrony tego typu dóbr kultury.
Kolejnym miejsce, które warto odwiedzić jest Badger House Community. Do miejsca tego można dojechać mini pociągiem.
Źródło – NPS
Tutaj możecie pobrać broszury [en] dla następujących lokalizacji:
Pozostałe języki [DE, FR] dostępne – tutaj
Mesa Verde – Wycieczki z Ranger’em
Bilety na wycieczkę z rangere’em (Ranger-guided tours) do Cliff Palace, Balcony House i Long House kosztują obecnie (2018) 5$ od osoby. Bilety niestety sprzedają się świetnie, więc pula biletowa na dany dzień może wyczerpać się bardzo szybko. Biletów nie możemy zamówić przez internet, muszą zostać one zakupione osobiście. Na szczęście można nabyć je z wyprzedzeniem do dwóch dni. Wycieczki do Long House na Wetherill Mesa można odbyć w tym samym dniu co zwiedzanie Cliff Palace lub Balcony House.
Nie ma żadnych ograniczeń dotyczących wzrostu oraz wieku jednakże dzieci muszą być w stanie przejść szlak w tym wspinać się po drabinach. Na wycieczkę możemy wybrać sie z niemowlakiem, jeżeli posiadamy nosidełko. Oczywiście, choć park nie zabrania takiej wycieczki, robimy to własne ryzyko.
Na tej stronie znajdziecie informacje dotyczące godzin w jakich odbywają się wycieczki oraz broszury dotyczące zwiedzania poszczególnych miejsc [en] https://www.nps.gov/meve/planyourvisit/hours.htm.
Bilety możemy zakupić na terenie parku w:
Ciekawszą opcją jest jednak zakup biletów w Durango. Zwłaszcza jeżeli wcześniej planujemy nocleg w tym mieście Więcej o Kolorado!
Pozostałe opcje
Bilety na Backcountry Hikes w 2018 zwierające wycieczki do Mug House, Square Tower House oraz Yucca House. A także pozostałe atrakcje dostępne parku takie jak Wetherill Mesa Bike & Hike Adventure, Cliff Palace Twilight Tours oraz Balcony House Early Bird, a także Sunrise Tours, muszą być zamówione z wyprzedzeniem online na stronie www.recreation.gov telefonicznie poprzez call center pod numerem 1-877-444-6777.
Mapy oraz dodatkowe informacje
- Oficjalna strona parku Mesa Verde:
- Mapa Chapin Mesa
- Mapa parkowej siedziby w Chapin Mesa
- Mapa Wetherill Mesa
- Duża mapa całego parku Mesa Verde do pobrania
Jeżeli jesteście zainteresowani zwiedzaniem innych miejsc zamieszkanych przez lud Anasazi możecie odwiedzić w okolicy dwa miejsca:
- Aztec Ruins National Monument (Aztec, Nowy Meksyk).
- Hovenweep National Monument.
- Bandelier National Monument.
- Oraz jedno z najbardziej zagadkowych miejsc Chaco Culture National Historical Park.
